کاربرد GIS در آمایش فضایی کاربری ورزشی با استفاده از روش AHP فازی و دلفی (مطالعه موردی: شهر سبزوار)

مقدمه و هدف: بسیاری از شهر‏های ایران با ورود به عصر جدید از توزیع نامناسب فضاهای ورزشی رنج می برند به گونه ای که در نحوه‏ی توزیع متناسب با جمعیت، سازگاری، دسترسی، وابستگی با سایر کاربری­ها و ... کمبود‏ها و کاستی­هایی دیده می­شود که کاربری‏های ورزشی شهر سبزوار از این امر مستثنی نیست. هدف از تحقیق حاضر، ارائه کاربرد روش علمی در آمایش فضایی کاربری­های ورزشی می­باشد. برای دست یابی به این هدف، شهر سبزوار به عنوان محدوده مورد مطالعه در نظر گرفته شد. روش شناسی: مدل سازی اطلاعات با استفاده از نرم افزار Arc GIS انجام شد که بر اساس آن، پس از جمع آوری اطلاعات مکانی و توصیفی، تعیین شاخص­ها و معیارهای مکان یابی با استفاده از دو روش AHP فازی و دلفی، پایگاه اطلاعاتی تشکیل داده شد و سپس برای هر شاخص نقشه­ای تهیه و در نهایت با جمع بندی نقشه­ها، به ارائه الگوی پیشنهادی استقرار کاربری­های ورزشی در سطح شهر سبزوار پرداخته شد. یافته­ ها: الگوی پیشنهادی مورد نظر با توجه به شاخص­های دسترسی، تراکم جمعیت، مجاورت با شبکه ارتباط اصلی، سازگاری با سایر کاربری­ها، وابستگی و متناسب بودن با توزیع گروه­های سنی جمعیت (جوانی جمعیت) ارائه شد. نتایج حاصل از یافته­های تحقیق حاکی از آن است که: در شعاع عملکردی 500، 1000 و 2000 متری که به ترتیب به مقیاس کوچک، متوسط و بزرگ نسبت داده شده است، حدود 23/91 درصد جمعیت شهری در شعاع عملکردی بزرگ، 5/83 درصد جمعیت شهری در شعاع عملکردی متوسط و 47/23 درصد جمعیت شهری در شعاع عملکردی کوچک تحت پوشش قرار گرفته اند. بحث و نتیجه گیری: مدیران و برنامه ریزان می­توانند با استفاده از روش­های علمی جدید، همانند روش مورد استفاده در این تحقیق، نسبت به احداث، برنامه ریزی، نظارت و ساماندهی کاربری­های ورزشی کمک کنند.